Гісторыя дзяржаўнай установы адукацыі «Ходасаўская сярэдняя школа» будзе няпоўнай без згадкі аб Астроўскай школе, звесткі аб якой былі знойдзеныя ў архіўных дакументах музейнай пакоя.
Школа ў в. Хадасы была заснавана ў 1925 годзе. Яна мела толькі тры класы. У чацвёрты клас навучэнцы хадзілі ў Д.Ходасы-I, там была поўная Пачатковая школа. У невялікім памяшканні нарыхтоўчага пункта збожжа размяшчаліся школьныя класы, а другая іх частка - У Д.Астраўцы, у былым доме кулака. Узначальваў школу ў той час быў Талкачоў Л. Е.. Настаўнікамі працавалі Куляшова В. Е., Федчанка а. А., Сілкін І. С. У 1930 годзе быў адкрыты чацвёрты клас. У 1932 годзе школа стала сямігадовай. Дырэктарам прызначаны М. І. Глушакоў. У 1934 г. са сцен школы выпушчаны першы выпуск сямігадовай школы.
У 1936 г быў пабудаваны новы драўляны будынак, дзе да вайны працягнулі сваё навучанне дзеці вёскі Хадасы і прылеглых да яе хутароў. Школу ўзначальваў Капланскі В. П., настаўнікамі былі Яўціхеева А. я., Арцюшэнка Т. А., Сталярова а. з., Шырокая Н. З., Семянкова М., Школьнікава С. А.
У 1941 навучальным годзе да асноўнага навучальнага корпусу былі прыбудаваны будынка літарай П. Дырэктарам школы быў М. П. Сідарэнка.
У гэтым жа годзе быў першы выпуск Астроўскай сярэдняй школы. Яшчэ не скончыліся экзамены(не паспелі здаць нямецкую мову) як пачалася Вялікая Айчынная вайна.
З 1941 года вёска Хадасы была акупаваная немцамі. Заняткі былі спыненыя. Пры адступленні ў 1943 годзе школу спалілі немцы. Вораг знішчыў усё, ацалела адзін паўразбураны будынак, які падчас акупацыі немцы ператварылі ў сваю стайню.
Гэты будынак адрамантавалі з вялікімі цяжкасцямі. Не было шкла. Шкло для вокнаў школы настаўнікі збіралі па вёсках. З лістапада 1943 года пачаліся заняткі. Ацалелыя будынкі школы не маглі змясціць усіх навучэнцаў. Адна частка навучэнцаў займалася ў калідорах МТС, другая частка ў дамах д.Зялёная Дуброва і д. Астраўцы.
Упершыню гады пасля вайны давялося сустрэцца з вялікімі цяжкасцямі. У класах была цесната, па 48 навучэнцаў. Займаліся ў тры змены. Класы былі дрэнна абсталяваныя. Не было парт. Пісалі на “казлах”, сядзелі на “крамах”, замест сшыткаў былі старыя кнігі, брашуры, на якіх пісалі паміж радкоў. У 1946 годзе дабудоўвалі па класе будынка школы.
У 1951 годзе быў другі пасляваенны выпуск сярэдняй школы.
У канцы 50-х пачатку 60-х гадоў дырэктарам школы была свабода Юлія Аляксандраўна, яна выкладала рускую літаратуру. Была добрым, душэўным чалавекам, імкнулася да згуртавання калектыву. Пасля яе дырэктарам працаваў Цітоў Мікалай Міхайлавіч, патрабавальны і справядлівы чалавек.
Школа паступова пераўтваралася: адрамантаваная, уцепленая ліквідаваныя прахадныя класы, да будынка прыбудаваны калідор.
У 1961 годзе дырэктарам школы быў прызначаны Ксянзоў Сяргей Іванавіч.
У лістападзе 1963 года было пабудавана новае тыпавое будынак школы на 480 месцаў. Яно было размешчана на вуліцы Мсціслаўскай д.16.
Ходасаўская сярэдняя агульнаадукацыйная школа гасцінна расчыніла свае дзверы пад кіраўніцтвам дырэктара школы - выдатніка народнай адукацыі школ БССР, заслужанага настаўніка школ БССР Ксензава Сяргея Іванавіча і яго намеснікаў: Сівачэнка Дзмітрыя Іванавіча, Пруднікава Анатоля Мікалаевіча.
З 1964 года па 1980 год намеснікам дырэктара стаў працаваць выдатнік народнай адукацыі школ БССР Драчоў Уладзімір Цімафеевіч.
Кіраваў школай Ксянзоў Сяргей Іванавіч з 1963 па 1973 год.
Нарадзіўся Сяргей Іванавіч 25 верасня 1912 года ў в. Кісялёўке.
У 1931 годзе пасля заканчэння Раснянскай сямігодкі і кароткатэрміновых педкурсаў пры Мсціслаўскім педтэхнікуме прызначаны загадчыкам Залескай аднакамплектнай школы Мсціслаўскага раёна.
У 1933 годзе пасля заканчэння курсаў фізпадрыхтоўкі пры Магілёўскім педінстытуце пераведзены на працу ў Падсолтаўскую школу калгаснай моладзі выкладчыкам фізкультуры і настаўнікам малодшых класаў. У 1938 годзе быў накіраваны дырэктарам школы № 9 г. Слуцка Мінскай вобласці.
Вайна заспела яго на пасадзе сакратара партбюро мотомехполка на Украіне. Частка, у якой ён служыў, трапіла ў акружэнне. З снежня 1941 года С. І. Ксянзоў ваяваў у партызанскім злучэнні двойчы Героя Савецкага Саюза А. Ф. Фёдарава. Быў камандзірам асобага прызначэння. З мая 1943 года-у злучэнні Героя Савецкага Саюза генерал – маёра м.і. Навумава: памочнік начальніка штаба па разведцы атрада «Чырвоны», пазней-камісар гэтага атрада. З лета 1944 года-начальнік штаба і намеснік камандзіра Чэхаславацкай брыгады імя Яна налепкі. С. В. Ксянзоў удзельнічаў у 23 баявых рэйдах. Тройчы цяжка паранены і двойчы кантужаны. За мужнасць і адвагу ў партызанскай вайне з нямецка-фашысцкімі захопнікамі, за арганізацыю партызанскага руху ўрад СССР 25 разоў узнагароджвала С.і. Ксянзова вышэйшымі ўрадавымі ўзнагародамі: ордэнамі Леніна, Чырвонага Сцяга, Айчыннай вайны 1 ступені (двойчы), медалямі.
Урад Чэхаславакіі ўзнагародзіў двума ордэнамі "Ваенны крыж«, двума ордэнамі» Народны партызан«, медалямі» За адвагу «і»народнае паўстанне".
У пасляваенныя гады з 1947 года працаваў намеснікам дырэктара Тэльманаўскай МТС, сакратаром Мсціслаўскага РК КПБ. Адначасова завочна скончыў вышэйшую партыйную школу пры ЦК КПСС і Магілёўскі педагагічны інстытут. З 1951 года знаходзіўся на педагагічнай працы.
Быў ініцыятарам будаўніцтва новай школы на станцыі Хадасы.
Ксянзоў сяргей Іванавіч памёр 1 кастрычніка 2005 года. Пахаваны ў г. Магілёве.
У той час у школе працавала Лаўрэнава Анастасія Анісімаўна –настаўнік геаграфіі.
За высокія вынікі ў педагагічнай дзейнасці ў 1967 годзе ёй было прысвоена званне «Заслужаны настаўнік БССР». З 1941 года па 1944 год змагалася ў партызанскім атрадзе, які ўваходзіў у злучэнне Коўпака. Пасля вайны Анастасія Анісімаўна кіравала атрадам "Пошук".
У 1969 годзе да 100-годдзя з дня нараджэння У.Леніна ў Ходосовской сярэдняй школы быў створаны музей у. і. Леніна. Тут было сабрана шмат экспанатаў, якія паказвалі жыццёвы шлях і рэвалюцыйную дзейнасць правадыра працоўных. У школе была добра абсталяваная сталярная і слясарная майстэрні. Для кожнага навучэнца абсталявана працоўнае месца. Хлопцы любілі працу і з агеньчыкам працавалі ў майстэрнях. Навучэнцы, якія маюць патрэбу ў кваліфікаванай дапамогі педагогаў, наведвалі дзве групы падоўжанага дня. Цікава арганізоўвалі працу і адпачынак дзяцей выхавальнікі: Кулагіна А. С. і Бабарыка Е. І.
Настаўнік працы, Міначкіна Р.А. зімой давала тэарэтычныя веды, а вясной, летам і восенню дзеці ўжывалі іх на практыцы.
У школе быў арганізаваны культурны вольны час дзяцей. Рэгулярна праходзілі вечары, конкурсы, квны, канцэрты. Той, хто любіў спяваць прымаў удзел у выступах школьнага хору, якім кіравала Любінская Валянціны Міхайлаўны. Гонарам школы быў духавы аркестр, пад кіраўніцтвам добрая Рыгора Фёдаравіча.1962 годзе пры школе арганізавана школа сельскай моладзі. У вячэрняй школе атрымлівалі сярэднюю адукацыю рабочыя саўгаса, сельгастэхнікі.
За час існавання школы агульную сярэднюю адукацыю атрымалі больш двух тысяч навучэнцаў.
З 1973 па 1984 год дырэктарам школы была Паўлавіч Тамара Іванаўна
Тамара Іванаўна-выдатнік народнай адукацыі, Заслужаны настаўнік БССР.
Настаўнік... Горда гучыць гэта шматзначнае слова, якое мае глыбокі сэнс. Людзі гэтай прафесіі найбольш важныя і ганарацца тым, што фармуюць дзіцячыя душы, навучаюць і выхоўваюць падрастаючае пакаленне - надзею, будучую сілу і апору дзяржавы.
Сярод іх Паўлавіч Тамара Іванаўна, другі дырэктар Ходосовской сярэдняй агульнаадукацыйнай школы. Будучы дырэктарам школы, Тамара Іванаўна Паўлавіч праявіла сябе як вопытны педагог, умелы арганізатар, палітолаг і дэпутат сельскага і раённага саветаў. Пра яе заслугі ў сістэме адукацыі кажуць шматлікія Ганаровыя граматы. Самая вышэйшая яе ўзнагарода-Ганаровая грамата Вярхоўнага Савета БССР. Тамара Іванаўна ўзнагароджана медалём “За доблесную працу”, ордэнам“Знак Пашаны”, знакам“Пераможца ў спаборніцтве" і іншымі ўзнагародамі.
Тамара Іванаўна ў 1946 годзе скончыла сярэднюю школу ў Старым Сяле. Далей паступіла на геаграфічны факультэт Магілёўскага педінстытута, паспяхова скончыла яго і, атрымаўшы дыплом настаўніка геаграфіі, прыйшла працаваць у школу, якую скончыла. Добрая праца педагога Паўлавіч Т.і. у сярэдняй школе Старога Сяла была заўважаная работнікамі аддзела народнай адукацыі: яе прызначаюць завучам, потым дырэктарам гэтай школы, а з 1973 года і да выхаду на пенсію яна працавала дырэктарам Ходосовской сярэдняй школы.
Педкалектыў школы пад яе кіраўніцтвам дамогся абнаўлення і росквіту навучальнай установы. Зрабіў многае для пераходу на кабінетную сістэму працы, у будаўніцтве і арганізацыі працы школьнага інтэрната, КПК, цяпліцы, новай кацельні, у падрыхтоўцы вучняў да паступлення ў ВНУ і тэхнікумы, дзе яны набывалі прафесіі па іх жаданні. У 2012 годзе Паўловіч Тамара Іванаўна пайшла з жыцця.
З 1984 па 2006 год кіраваў школай Барысенка Леанід Гаўрылавіч.
Нарадзіўся Леанід Гаўрылавіч 07 лютага 1945 г.у В. Хадасы II. З 1 па 3 клас вучыўся ў пачатковай школе гэтай жа вёскі. Аднакласнікаў было трохі; усяго адна - Сталярова Алена. Па заканчэнні 3-х класаў пайшоў вучыцца ў Астроўскую сярэднюю школу ў Д.Хадасы. Дырэктарам школы была свабода Юлія Аляксандраўна, якую пасля змяніў Ксензов Сяргей Іванавіч.
У 1961 годзе для выпускнікоў празвінеў апошні званок, і класны кіраўнік Кульгейка любоў Фёдараўна праводзіла сваіх выхаванцаў у дарослае жыццё. У гэтым жа годзе Леанід Гаўрылавіч паступіў у Магілёўскі машынабудаўнічы тэхнікум па спецыяльнасці ПТ (выкладчык працы ў 5 - 8 класах). Навучаўся з 1961года па 1964 год. Пасля заканчэння тэхнікума атрымаў размеркаванне ў Гомельскую вобласць, Рэчыцкі раён. Працаваў у д. Маладуша ў маладой, развіваецца школе, дзе адразу ж стаў класным кіраўніком рабят, якія былі ўсяго-то на 2 года маладзейшы за самога Леаніда Гаўрылавіча.
Адпрацаваўшы ў Рэчыцкім раёне 5 гадоў, вярнуўся на радзіму. З 1969 года па 1978 год працаваў настаўнікам працоўнага навучання ў СШ № 1. г. Мсціслаў. Быў узнагароджаны граматай Міністэрства адукацыі. У 1978 г. пераведзены ў Ходасаўскую сярэднюю школу. Тут першапачаткова атрымаў пасаду выхавальніка групы падоўжанага дня, затым быў прызначаны намеснікам дырэктара Ходосовского вучэбна-прафесійнага камбіната.
У 1980 годзе, паступіў у Мазырскі педагагічны інстытут на аддзяленне «Агульнатэхнічныя дысцыпліны і фізіка».
З ліпеня 1984 года быў прызначаны на пасаду дырэктара Ходасаўскай сярэдняй школы. За час працы узнагароджаны значком «Выдатнік асветы». З 2006 г.знаходзіцца на заслужаным адпачынку.
З 2006 года кіраваў школай Аляксандр Іванавіч Сапегін.
Аляксандр Іванавіч нарадзіўся ў 1957 годзе ў в. Капачы. У сістэме адукацыі працуе з 1978 года. Пасля заканчэння Віцебскага тэхнікума фізічнай культуры працаваў настаўнікам фізкультуры ў Аслянскай сярэдняй школе Мсціслаўскага раёна на працягу 11 гадоў па 1989 год. У 1983 годзе паступіў у Мінскі дзяржаўны інстытут замежных моў, які скончыў у 1988 годзе па спецыяльнасці настаўнік нямецкай мовы. У 1989 годзе быў прызначаны дырэктарам Успольскай базавай школы. З 2006 года па 2018 год з'яўляўся дырэктарам Ходасаўскай сярэдняй школы. Узнагароджаны граматай аддзела адукацыі Мсціслаўскага райвыканкама (2005), Ганаровай граматай Магілёўскага абласнога Савета дэпутатаў (2006), Ганаровай граматай упраўлення адукацыі Магілёўскага аблвыканкама (2010).
У 2008 годзе ў школе праведзены капітальны рамонт. Цяпер гэта сучаснае, прывабнае будынак. Побач са школай ў 2009 годзе быў узведзены ЦФОР «Алімп»
У сувязі з 64-ай гадавінай заканчэння Вялікай Айчыннай вайны ў 2009 годзе на тэрыторыі школы, навучэнцамі быў закладзены сад «64 мірных світання». Было пасаджана 64 яблыні.
У тлумачальных слоўніках розных аўтараў слова «традыцыя» азначае прыкладна адно і тое ж: гістарычна якія склаліся і перадаюцца з пакалення ў пакаленне звычаі, нормы паводзін, погляды, ўкаранёны парадак і да т.п. школьныя традыцыі варта разглядаць як «звычаі, парадкі, правілы паводзін, трывала ўсталяваліся ў школе, аберагаюць калектывам, якія перадаюцца з аднаго пакалення вучняў да іншага».
Традыцыі спрыяюць згуртаванню класных калектываў, выключаюць раз'яднанасць навучэнцаў розных класаў, а таксама выхоўваюць пачуццё гонару за свой калектыў, веру ў яго сілы, павага да грамадскай думкі. У нашай школе назапашана шмат вельмі карысных і добрых традыцый, у тым ліку якія ўзніклі вельмі даўно і якія падтрымліваюцца да цяперашняга часу.
Свята Першага званка
Штогод 1 верасня гімназія адкрывае дзверы для сваіх вучняў. Праводзіцца ўрачыстая лінейка, прысвечаная дню ведаў. Свята спрыяе пазітыўнаму настрою на вучобу і сур'ёзную працу.
Дзень самакіравання
Гэта адна з любімых традыцый нашых навучэнцаў. Хлопцы з вялікім энтузіязмам падыходзяць да выбару на кіруючыя пасады, з усёй сур'ёзнасцю ставяцца да самастойных падрыхтоўцы і правядзенні ўрокаў. І, хоць прызнаюць, што ў ролі настаўнікаў быць зусім няпроста, але кожны год з нецярпеннем чакаюць гэтага дня.
Вечар сустрэчы выпускнікоў
Штогод у першую суботу лютага дзверы школы адчыненыя для ўсіх выпускнікоў і настаўнікаў, для якіх наша ўстанова адукацыі была калісьці другім домам. У гэты дзень ушаноўваюцца юбілейныя выпускі. Пасталелыя ўчорашнія вучні з задавальненнем успамінаюць дні, калі самым вялікім расчараваннем была двойка ў дзённіку. На сцэне і ў калідорах школы ў гэты вечар гучаць песні, прызнанні, раскрываюцца дзіцячыя сакрэты і таямніцы!
Навагоднія святы
Напярэдадні Новага года ўсе навучэнцы трапляюць у казку. Праводзяцца конкурсныя праграмы, тэатралізаваныя паказы.
Вахта памяці да Дня Перамогі
Ушанаванне ветэранаў Вялікай Айчыннай вайны»па дарогах памяці". У пачатку мая традыцыйна праходзяць мерапрыемствы, прысвечаныя"Дню Перамогі". Цыкл гэтых мерапрыемстваў атрымаў назву" Эстафета Перамогі", якая ўключае ў сябе конкурс плакатаў, гутаркі і сустрэчы з ветэранамі, ваенна-спартыўную эстафету, святочны канцэрт. Дзень Перамогі з'яўляецца традыцыйным святам для ўсёй школы. 9 мая вучні разам з настаўнікамі прымаюць удзел у мітынгу.
Апошні званок
Апошні званок – любімы свята ўсіх школьнікаў, завяршальных вучобу. Гэты дзень свайго роду заканчэнне навучальнага марафону з урокамі, кантрольнымі працамі, пераменамі, хатнімі заданнямі і мерапрыемствамі.
Выпускны баль
У чэрвені заключным акордам навучальнага года з'яўляюцца ўрачыстыя мерапрыемствы, прысвечаныя выпуску навучэнцаў 9-х і 11-х класаў. У святочнай абстаноўцы з рук дырэктара школы выпускнікі атрымліваюць першы ў сваім жыцці дакумент-атэстат.
Таксама традыцыямі ўстановы адукацыі з'яўляюцца:" Дзень абароны дзяцей"," Дзень маці"," Дзень Святога Валянціна", удзел у патрыятычных акцыях і праектах, правядзенне прадметных алімпіяд, навукова-практычных канферэнцый.